Dünyada Covid 19 salgını ortaya çıkıp yayılmaya başladı ve belli bir süre sonra ülkemiz sınırlarından farklı yollarla gelip Türkiye’yi de etkisi altına aldı.

Sırası ile alınan önlemler yavaş yavaş yaşamlarımızı, yaşam alanlarımızı da etkiledi.

Gelinen noktada deniz trafiği, her alanda deniz ticareti yapan şirketler, marinalar, deniz eğitimi veren okullar, yelken kulüpleri faaliyetlerini,

aktivitelerini durdurmak veya yavaşlatmak durumunda kaldılar.

   

Üst üste alınan önlemler sonunda önce kara ulaşımı sonra deniz ulaşımı olumsuz etkilendi.

Liman başkanlıkları amatör teknelerle denize çıkmaya çok ciddi kısıtlamalar getirirken son olarak İstanbul Valiliği şehre deniz yoluyla giriş

çıkışları ve il sınırları içinde salgın süresince seyir yapmayı yasakladı.

   

Peki bu salgın ne zaman bitecek, hayat normale ne zaman dönecek ve amatör denizciler ne zaman denize çıkacak.

Şimdilik buna doğal olarak somut bir cevap yok.

Peki bu sektörde hizmet veren kuruluşlar mevcut durumda ne yapmaktalar, neler yapacaklar?

Bu alandaki dosyalardan ilkini MARİNALAR dosyası olarak açmak istiyoruz. Sırasıyla diğer dosyaları da ilgililerle oluşturacağız.

Marinalar; Özgürlük alanımıza, dünyamıza çıkış kapılarımız.

Kriz, Tuzla Boat Show’un açılışından hemen sonra kendini iyice gösterdi.

Ülke genelinde alınan önlemler marinalarda da yansımasını buldu.

Marina giriş çıkışları, ticari alanlardaki kısıtlamalar, çekip-atma yavaşlatmaları kendini göstermeye başladı.

Yurt dışından gelen teknelerin belli bir süre karantina altında tutulduğu günleri de görmeye başladık.

   

Bu gelişmelerde; teknesine gidemeyenler, karaya aldıysa indiremeyenler, bunun dışında yaşamını teknede sürdürenler neler yapmaktalar.

Peki ya kontrat süresi dolanlar, yaz aylarını her yıl denizlerde geçirenler. Sağlığın ekonomiyi, ekonominin ödemeleri bozduğu bu dönemde

marinalarda neler olmakta, neler olacak.

   

Bu konu ile ilgili bir kaç soru hazırladık ve bazı marinalarımızın yetkililerine cevaplamalarını rica ettik.

Yaptığımız görüşmelerde alınan tedbirlerin, beklentilerin genelde benzer olduğunu gördük.

Peki marinalarımız bu salgını nasıl karşıladı, ne gibi önlemler aldılar, gelecekten, devletten beklentileri neler?

FARUK GÜNLÜ

Teos Marina Genel Müdürü

“Covid 19 adlı coronavirus salgınının bu kadar büyüyüp dünyaya yayılan bir pandemiye dönüşeceğini sanırım kimse beklemiyordu. 

Ancak ilk olarak Düsseldorf Boat Show süresince etkilerini yaşamaya başladık. 

CNR Boat Show’da kısmen etkilerini görsek te Tuzla Boat Show’un özellikle ikinci yarısı fuara neredeyse hiç ziyaretçi gelmedi. 

Tabii bazı etkileri tahmin etmek zor değil. 

Durum değerlendirmesi yaparak olası senaryoları masaya yatırdık ve önlemler almaya başladık. 

   

Teos Marina dört mevsim yaşayan bir marinadır. 

Aralık ya da Ocak ayında bile hafta sonu tekne sahipleri teknelerine gelir. 

Ya marinada teknesinde ya da denize çıkarak keyif yapar. 

Hatta yaz kış teknesinde yaşayan tekne sahipleri de var. Coronavirüs sebebiyle bu durumda özellikle Mart ayında önemli oranda gerileme oldu. 

Seyahatler kısıtlanınca İzmir dışından marinaya gelen tekne sahipleri azaldı. 

Ön büro işlemlerini online olarak yapabileceğimizi bildirerek biz de gelmemeleri çağrısında bulunduk. 

Bu çağrının virüse karşı personelimizi ve müşterilerimizi korumak adına alınmış bir önlem olduğunu söyleyebilirim. 

Ancak Nisan ayına gelince özellikle İzmir bölgesindeki yatçılarımız önceki yıllardan çok daha fazla marinamıza gelmeye başladılar. 

Önceki yıllarda Mayıs ya da Haziran ayında yaşadığımız tekne trafiğini Nisan ayında yaşamaya başladık.

Teos Marina, Covid-19 virüsüne karşı alınan tedbirler kapsamında, kapalı alanlarda, duş ve tuvalet ünitelerinde sürekli yapılan dezenfekte işlemlerini sürdürüyor. 

Personelimiz koruyucu malzemeler kullanıp, fiziksel mesafeleri gözeterek, gerekli önlemleri alıp hizmetlerini aksatmadan sürdürüyor.

Teos Marina, şehirlerarası seyahatler yasaklanmadan çok önce, hem e-posta yoluyla hem de sosyal medya aracılığıyla 

“ŞİMDİ EVDE KALMA ZAMANI” 

çağrısı yaparak yatçıları, seyahat etmemeye davet edip, virüsün yayılımını engelleme çalışmalarına katkı sağladı. 

Ayrıca; ön büroda her çalışanda bir misafir olacak şekilde ofise giriş ve çıkışlar düzenleniyor. 

Rezervasyon, sözleşme, ödeme gibi ön büro işlemleri online yapılarak, yüz yüze temas ve evrak alışverişi en aza indirilmeye çalışılıyor. 

Uzakta olanlar için evlerinde kalmalarını, marinamızda teknede yaşayanlar için marinadan ayrılmamalarını önemle rica ediyoruz.

Bu gelişmelerden sonra; çok aktif kültürel, sosyal etkinlikleri ile tanınan bir marina olarak planladığımız etkinliklerin çoğunu ne yazık ki salgın

nedeniyle iptal ettik ya da erteledik. 

Öte yandan çarşıda cıvıl cıvıl bahar günleri yaşanacakken, işletmeler kapalı olmak zorunda. 

Umuyoruz ki tüm kiracılarımız ve yatçılarımız için sağlıklı günler yakındır.

Olumlu yanından da bakacak olursak, Teos Marina’da çekme atma faaliyetleri güvenli bir şekilde sürdürülüyor. Ancak her yıl Mart ve Nisan

aylarına yığılan bakım onarımların bazıları sonraki döneme ertelendiği için iş yoğunluğunu yönetmemiz kolaylaşıyor. 

   

Çekek alanında faaliyet gösteren teknik atölyelerin tümü, yat market ve çamaşırhane açık ve aktif çalışmaya devam ediyor. 

Karada olan teknelerin bakımları devam ediyor. İşi bitenler denize atılıp güvenli bir şekilde bağlanıyor. 

Bu süreçte tekne sahiplerinin fiilen teknelerinin başında olmasına gerek olmuyor. 

Uzaktan mail ortamında iletişimle tekne sahiplerinin talimatları değerlendiriliyor ve tüm süreçler fotoğraf ve videolar kendileri ile paylaşılarak bilgilendiriliyor.   

Ayrıca bu durgun günlerde sahamızda yapılacak peyzaj, tadilat ve güzelleştirme çalışmaları sürdürülüyor. 

Bu dönemde ortaya çıkan gürültü ve toz ile marina sakinlerimizi çok fazla rahatsız etmediğimiz için mutluyuz. Bir anlamda ekip olarak

motivasyonumuz tam ve sezona hazırlık yapıyoruz. 

Bu kara bulutlar dağılıp marina sakinlerimiz marinaya gelince yeni keyif ve konfor alanları eklenmiş, yenilenmiş ve çok daha güzel bir marina

ortamı ile karşılaşacaklar. Tekrar yatçılarımız ile bir araya geleceğimiz için heyecanlıyız.

Turizm sektörünün dünya çapında yaşananlarla önemli ölçüde yara aldığını gözlemliyoruz. 

Bu yıl tüm otel, restoran gibi işletmeler için çok zorlu bir dönem olacak. 

Diğer bir çok sektöründe yara alacağı aşikar.

Marinaların da elbette gelir kayıpları oldu ve olacak. 

Ancak kötü senaryolara hazırlıklı olup, iyimser olmak istiyorum. 

Korku ortamı aşıldıktan sonra daha da coşkuyla yaşadığımız iklimi, coğrafyayı, özgürlüğümüzü kucaklayacağız. 

Güzel günlerin yakında olduğunu düşünüyorum.

Bu arada Devletten ticari işletmelerin yaralarını sarmalarını bekliyoruz. 

Öncelikle küçük işletmelerin hayatta kalması sağlanmalı. Ekonominin çarkları döndürülmeli. 

Devlet her kesime güven verecek adımlar atmalı.

Tüm sektörlerde yaşanan gelir kayıplarına devlette ortak olmalı. 

Örneğin Marinalardan alınan sabit kira yerine, yıl toplamında gerçekleşecek cirosuna göre kira talep etmeli. Eğer kazanmıyorsa ben kiramı tam

alırım dememeli. 

Ya da bu yıla özel belli bir oranda kira indirimi uygulayıp, aynı oranı yat sahiplerine de uygulama konusunda kural koyucu ve denetçi olmalı ki

yaptığı destek diğer kesimlere de yansısın. 

Biz Teos Marina olarak kendi kayıplarımızı kendi imkanlarımızla bir şekilde gidereceğiz ancak devletimizin bize yansıtacağı kira indirimi vb. her

türlü desteği aynı oranda yatçılarımıza ve kiracılarımıza yansıtmaya hazırız.

   

Marinaların çarşı bölümünde ticari hayat durdu. 

Buradaki esnafın kayıplarına, marinalara ödeyeceği kiralara, vergilerine ortak olmalı. 

Yap işlet Devret modeliyle işletilen marinalarda her yılın kirası peşin olarak Ocak ayında ödendiği sözleşmelerle sabitken 1 Mart 30 Haziran

arasında ödeyeceklere 3 ay erteleme kararının gerçek hayatta bir karşılığı yok. 

Yada marinalardaki hizmetler kesintisiz sürdüğü için kısa çalışma ödeneklerinden faydalanma da söz konusu değil. Yine işletmenin faaliyetleri

sürdüğü için KDV, Muhtasar ve SGK ödemelerinin ötelenmesi de söz konusu değil. Kısaca devletin şimdiye kadar açıkladığı hiçbir destek

paketinden faydalanması söz konusu değil. 

Tüm sektörleri ve çalışanların yarasını saracak, yaşanan kayıplara ortak olacak önlemler acilen alınmalı. 

Aksi taktirde yaralar daha da derinleşip tedavisi çok daha güç duruma gelecek.

Dünyamızın üzerindeki bu kara bulutların en kısa sürede dağılmasını ve güneşli günlerde herkesin yeniden maviliklerle buluşmasını diliyorum.”

ÖNDER KARADUMAN

Gökova Ören Marina

“Marina sektörü de her sektör gibi pek tabidir ki Covid-19 dan fevkalade olumsuz etkilenmiş sektörlerden biri olmuştur.

Zorunlu olarak Sağlık Bakanlığımızca yürürlüğe konulan karantina günleri, öncelikle marinalar içinde faaliyet gösteren ve marinalara hayat veren

kafeterya , bar, restoran ve market gibi yerler ile çekek yerinde faaliyet gösteren teknik servislerin kapanmasına neden olmuştur.

Bu durum marinaları ve özellikle bakım için teknelerini karaya çekmiş olan tekne sahiplerini de fevkalade olumsuz şekilde etkilemiş

bulunmaktadır. 

Gökova Ören Marina olarak Valiliğimiz, Kaymakamlığımız ve Sahil Güvenlik Komutanlığımız kanalı ile tarafımıza ilettiği her türlü direktifleri

harfiyen uygulamaya başlamıştır. 

Marinacılık sektörü de her sektör gibi pek tabii olumsuz etkilenen sektörlerden biri oldu. 

Öncelikle marinalar içinde faaliyet gösteren restoran, market, cafe ve buna benzer yerler ile çekek yerlerinde faaliyet gösteren teknik servislerin

kapanmasına neden olmuştur.. 

Tekne sahiplerinin bakım için karaya çektiği teknelerin bakımlarında ciddi aksamalar olmuştur. 

Bu da onların programlarını aksatmıştır. 

Marina olarak da bu tür faaliyet gelirlerinden mahrum kalınmıştır.

Marina olarak çalışan tüm personel maske ve temizlik konusunda uyarılmış marina içinde bulunan özellikle duş-wc gibi yerler başta olmak üzere

her taraf dezenfekte edilmiş ve edilmektedir. 

Buna ilave olarak marinamızda çalışan tüm personel ve teknelerinde yaşayan tekne sahipleri maske ve dezenfektan kullanması konusunda ciddi

şekilde uyarılmış ve marinanın saniterileri başta olmak üzere tamamı periyodik olarak dezenfekte edilmeye başlanmıştır. 

Teknede yaşayan tekne sahipleri ise temizlik konusunda zaman zaman uyarılmaya başlanmıştır. 

Marina sektörü ne yazık ki geçtiğimiz yıllarda ekonomik krizde yediği darbeden sonra tam 2020 yılında belini doğrultması beklenirken pandemi

darbesini yiyerek ikinci bir şok ile karşı karşıya kalmıştır. 

Sektör, ne yazık ki devletin böyle zamanlarda en ihmal ettiği, para toplama sırasında ise ilk hatırladığı sektörlerin başında gelmektedir. 

Sektör Maliye Bakanlığında çalışanların en kolay gelir kapısı olarak görülmektedir. 

Böyle kriz zamanlarında her sektörün ödeyeceği kiralar, vergiler, SSK primleri gibi devlete ödemek zorunda kaldıkları ödemeler maliye ve hazine

bakanlığınca taksitlendirilerek yada ertelenerek kolaylık gösterilmesine rağmen marinalar bu konuda hatıra bile gelmemektedir. 

Denizcilik Bakanlığı olmadığı için bu sektörün sahibi bizim ülkemizde maalesef yoktur. 

Sektör Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlıklarının uygulamaya

çalıştığı kurallar arasında top gibi bir o yana bir bu yana savrulmaktadır. 

Turizm Bakanlığı Charter Tekneler ile ilgili bir karar alır, yabancı bayraklı tekneler ile ilgili bürokrasiyi artırır, zararını marinalar çeker. 

Hazine ve Maliye Bakanlığı marinaların kira bedelini eskiden kara sahası üzerinden alırken, şimdi deniz yüzeyini de dahil ederek marinaların kira

yükünü iki kat daha artırır. 

Yetmez, yıllık cirolarından da belli bir yüzde talep eder, zararını marinalar çeker. 

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı marinalar üzerinde arıtma ve denizi kirletmeme hususunda yaptırım uygular ve bu yaptırım ile ilgili binlerce TL ceza

keser. 

Kendisi Çevre Vakfı adı altında çeşitli koylarda Marinalara rakip yaratır ve denizleri kirletme konusunda adeta cahil insanlar ile yarışır kimsenin

sesi çıkmaz. 

Balıkçı Barınakları amaç dışı kullanılır kimse karışmaz. 

Belediyeler dibinde yap işlet devret ile yapılmış tüm bu yükler altında inim inim inleyen Marina varken marina işine girer kimsenin çıtı çıkmaz..!!

Tekne sahipleri de haklı olarak kardeşim bu marina sahipleri de bizim üstümüze ne kadar biniyor diye şikayet ederse... 

Onu da maalesef kimse duymaz..!!

Devletten böyle durumlarda ne yapması gerektiğini soracak olursanız; Yukarıda bahsettiğim işleri yapmasın, marinaları kümesteki kaz gibi

görmekten vazgeçsin ve tekne sahiplerine de nefes aldırtsın.”

Marinacılık sektöründe bugün yukarıda bahsettiğim nedenlerden dolayı ilerisi pek parlak görünmemektedir. 

Bunun düzeltilebilmesi için, Maliye Bakanlığının kıyı iskelelerine ÜÇ KURUŞ ecri misil bedeli için izin vermemesi, verdiği iskelelerin kışlama

yapmasına engel olması, kayıtsız ekonomiye engel olması açısından buraların SGK ve AYGM tarafından iyi denetlenmesi gerekmektedir.. 

Pandemi nedeniyle oluşan bu durumda, Devletin yatırım için özel bankalardan almış olduğumuz kredileri devlet bankalarına aktarması

gerekmektedir. 

Bu sayede; Özel bankaların olağanüstü dönemlerde bile yatırımcıların aleyhine faiz çalıştırmasının önüne geçilmesi gerekmektedir.”

ONUR UGAN 

D Marin Türkiye Operasyon Direktörü

“Salgının etkisinin olacağını tahmin ediyordum ancak genişleyip tüm dünyada  hayatı bu kadar etkileyeceğini beklemiyordum.

Virüsun etkisi genele yayılınca özellikle yabancı tekne sahipleri marinalara teknelerini kullanmaya gelemedi.

Kiralık tekneler iş yapamadılar. İşleri aksadı.

Marina çarşıları boş kaldı, bir çok dükkan kapanmak zorunda kaldı.

Yurtdışından ülkemize gelen tekneler gelemedi

Tekne üreteci firmalar tekneleri teslim edemediler. Dolayısı ile yeni gelecek teknelerin gelişleri de şimdilik ertelendi.

Biz de marinalarımız olarak konu ile ilgili bir çok önlem aldık ve takibindeyiz;

Hijyen konusunda önlemler aldık.

Misafirlerimizi ve personelimizi koruyucu önlemler aldık.

Değişen mevzuatlar ile ilgili olarak gerekli bilgilendirmeleri yaptık.

Covid-19'dan korunma tedbirleri ile ilgili hazırlanan bilgilendirme görseli tüm tekne sorumlularına e-mail ile gönderildi ve marinamızın

görülebilecek her köşesine asıldı.

Marina operasyonu devam ediyor; ancak tüm çalışanlar virüsle savaşma konusunda eğitildi ve koruyucu ekipmanlar kullanıyor. 

   

Kronik hastalığı olan personel evden çalışacak veya izne gönderilecek.

Ortak kullanım alanları, saniterileriler ve İdari bina düzenli dezenfekte ediliyor.

Yemekhanelerde sadece kendi personelimize paketlenmiş yemek servisi yapılıyor.

   

Ön Bürolarda nakit para alışverişi yapılmamasına karar verildi.

Tahsilat için kredi kartı, mail order ya da banka havalesi kullanılıyor.

Evrak işlemleri mümkün olduğunca elektronik ortamda yapılıyor, kişiler arasında sirküle eden kağıt minimuma indirildi.

Marinalarımızın kendi üniteleri ve ekipmanları için dışarıdan servis gerektiren bakım işleri salgın sonrasına ötelendi.

Didim ve Turgutreis’te Yat Kulübü binası (Didim’de Otel ve Restoran dahil olmak üzere) bu etapta Nisan sonuna kadar kapatıldı. 

Didim Marina içinde yer alan Crew Lounge geçici bir süre servise kapatıldı.

Marina çalışanlarının bir arada bulunmamaları sağlanarak, toplantılar kaldırıldı. 

Zaruri ofis çalışanlarının aralarında mesafeler oluşturuldu.

Marina içi servis araçlarındaki koltuk sayısı azaltıldı

Aldığımız önlemlerin olumlu yanları hijyen konusunda farkındalık arttı.  

İşlerimizi yürütürken sağlık açısından biraz daha güvenilir ortamlar sağlamış olduk.

Ülkemizde daha kısa sürede yaraların sarılmaya başlayacağını düşünüyorum.

Tüm dünyanın etkilendiği bu süreçte sadece bizim değil, diğer ülkelerdeki uygulamalar ve gidişat da önemli olduğu için,

“çok fazla ileriyi görüyorum” dersem yanlış olur.

Devlet bir takım düzenlemeler yaptı. 

Ancak turizm çalışanlarının ve firmalarının kayıplarının telafisi için adımlar en büyük beklentimizdir.

Turizm işletmelerin kayıplarının doğru tespit edilerek gerekli destek ve kredilendirmelerin yapılmasını ve

turizm çalışanlarının kayıplarının karşılanmasını beklemekteyiz.”

   

Evet güzel ülkemizin bir birinden güzel denizci yuvalarında durum bu.

Dileriz içinde bulunduğumuz bu durum kontrol altına alınıp, tekrar eski günlerimize kısa zamanda döneriz.